Hormonen als oestrogeen en insuline zijn chemische boodschappers die veel aspecten van je gezondheid beïnvloeden, terwijl ze door via je bloedbaan door je hele lichaam gaan. De meest voorkomende klachten bij een hormonale disbalans zijn: onvruchtbaarheid, gewichtstoename, depressie, vermoeidheid, slapeloosheid, een laag libido, haarverlies en dunner wordend haar. Toch kan een verstoorde hormoonbalans op een eenvoudige en gezonde manier weer in het gareel komen.

Verstoorde hormoonbalans herstellen

Ook een kleine disbalans kan grote gevolgen hebben

Organen en klieren zoals de schildklier, eierstokken, zaadballen, alvleesklier, bijnieren en hypofyse reguleren de hormoonproductie. Zelfs als de hormonen maar een tikkeltje uit balans zijn, kan dit grote gevolgen hebben.

En weer: de darmbacteriën

Steeds weer nieuw onderzoek laat zien hoe belangrijk de gezondheid van de darmen is bij vele gezondheidsaandoeningen, van obesitas tot depressie. Nieuw onderzoek laat zien dat de darmen zelfs bij een grote rol spelen in het reguleren van de hormonen. Ook een lekkende darm of de verkeerde samenstelling van darmbacteriën zorgen voor een hormonale disbalans.

Je ziet het, zo’n disbalans zit dus in een klein hoekje. Maar het goede nieuws is, dat er eenvoudige manieren zijn om de hormonen ‘back on track’ te krijgen. Het slechte nieuws is dat de meeste mensen overgaan tot synthetische behandeling om de verstoorde balans te herstellen, zoals hormoon vervangingstherapie. Dit kan drie dingen betekenen:

• Mensen worden afhankelijk van medicatie
• De symptomen worden gemaskeerd, terwijl je klachten elders ontwikkelt
• Het veroorzaakt heftige bijwerkingen, zoals osteoporose, kanker en een verhoogd risico op een beroerte

Als je geen trek in deze bijwerkingen hebt, maar je verstoorde hormoonbalans op een natuurlijke manier wilt herstellen, dan zijn er 10 manieren om dit te doen

Eet kokosolie en avocado’s

De consumptie van een diversiteit aan vetzuren (korte, middellange en lange ketting vetzuren) is de sleutel om de hormonen in balans te houden. Deze essentiële vetten zijn niet alleen fundamentele bouwstenen voor de hormoonproductie, ze versnellen de stofwisseling en bevorderen gewichtsverlies. Wanneer je aan het lijnen bent, schrap dan zeker niet alle vetten. Gezonde vetten vind je, behalve in avocado’s en kokosolie, ook in boter van grasgevoerde dieren en wilde zalm. De avocado helpt om gifstoffen af te voeren en het eten van een halve avocado bij de lunch zorgt voor gewichtsverlies en vermindert de lekkere trek die later op de dag kan opsteken. De thermogene eigenschappen van kokosolie versnellen niet alleen het metabolisme, maar verminderen ook buikvet.

Supplement met adaptogene kruiden

Adaptogenen zijn helende planten die werken als een thermostaat. Ze geven energie en kalmeren tegelijkertijd. Daarnaast bevorderen ze een goede hormoonbalans en beschermen ze het lichaam voor ziekten. Dit type kruiden bestrijdt stress en versterken het immuunsysteem. Onderzoek laat zien dat met name basilicum en ashwagandha (withania somnifera) de balans op de volgende manieren verbetert:

• Bevorderen een goede werking van de schildklierfunctie
• Verlagen cholesterol
• Verminderen angst en depressie
• Gaan degeneratie van hersencellen tegen
• Stabiliseren de bloedsuikerspiegel
• Ondersteunen de bijnieren

Omega 3/6 ratio

Het gebruik van plantaardige olie is als een raket gestegen sinds de 20e eeuw. De inname van omega-6 vetzuren steeg ook gigantisch, terwijl de inname van omega-3 vetzuren achterbleef. Als gevolg hiervan is er een explosie van chronische ziekten en ontstekingsprocessen de Westerse wereld ingekomen. Het niet aanhouden van de 1:1 omega 3/6 ratio van onze voorouders, is de hoofdoorzaak van vele aandoeningen. In plaats van de gewenste ratio, is de ratio bij de meesten 20:1. Kortom: vermijdt zo veel mogelijk de oliën die rijk aan omega-6 vetzuren zijn. Oliën die rijk aan omega-6 vetzuren zijn:

• Saffloerolie, 75%
• Zonnebloemolie, 65%
• Maisolie, 54%
• Sojaolie, 51%
• Walnootolie, 52%
• Katoenzaadolie, 50%
• Pompoenolie, 43%
• Sesamolie, 42%

Lijnzaadolie en olijfolie bevatten het minste van deze ontstekingsbevorderende vetzuren. Lijnzaadolie bevat de meeste omega-3 vetzuren.

Consumeer voeding die rijk is aan omega-3 vetzuren, zoals lijnzaadolie, chiazaad, walnoten, producten van grasgevoerde dieren en wilde vis).

* Er is een type omega-6 vetzuur dat wel de moeite waard is. Dit is GLA (gamma linolzuur) en kan eventueel via een supplement worden ingenomen. GLA zit ook in hennepzaad. Dit vetzuur bevordert een gezonde progesteronspiegel.

Heel de lekkende darm

Een lekkende darm beïnvloedt niet alleen je spijsvertering, maar gaat verder dan dat. Hij veroorzaakt hormonale problemen en met name de schildklier heeft hieronder te lijden. Als onverteerde voedseldelen zoals gluten via de darmwand in de bloedbaan lekken, ontstaan er over in het lichaam ontstekingsreacties en specifieker in organen zoals de schildklier. Bij mensen die een lekkende darm hebben is er veelal sprake van een tekort aan goede probiotica in de darmen. De juiste darmbacteriën helpen het lichaam bij de opname van bepaalde vitaminen die hormoonspiegels beïnvloeden, zoals insuline.

Top voeding bij een lekkende darm is: bone broth (bouillon getrokken van botten van gezonde dieren), kefir, gefermenteerde voeding en goede vezelbronnen (groenten). Supplementen met verteringsenzmen en probiotica kunnen verder de darmwand herstellen. Voeding die de darmwand beschadigt is: gluten, bewerkte voeding en gehydrogeneerde oliën. Gehydrogeneerde olieën hebben een verstoorde moleculaire structuur, en dit gooit de celstofwisseling overhoop. Dit type olie doet het effect van gezonde voeding deels teniet, terwijl ze de ophoping van giftige stoffen bevorderen. Dit leidt tot chronische ziekten. Ook een candida-infectie, bevordert een lekke darm en zou dus tijdige behandeld moeten worden. Ook hier zijn eenvoudige en natuurlijke manieren voor.

Let op schoonmaak- en verzorgingsproducten die vol chemicaliën zitten

Veel verzorgingsproducten zitten vol parabenen, propyleenglycol en sodium (natrium) lauryl sulfaat. Ook het gebruik van plastic producten (flessen en dergelijke) zou vervangen kunnen worden door glas en rvs vanwege de BPA’s (Bisfenol A). Het gebruik van rvs- of keramische pannen scheelt een hoop. Dit alles maakt een groot verschil in de hormoonhuishouding. Wat zijn de meest voorkomende toxische stoffen in bijvoobeeld je shampoo?

Interval training

Een van de beste all-round activiteiten voor de gezondheid is interval training. Dit type beweging zet de hormoonkraan dusdanig open, dat precies de juiste hoeveelheid hormonen worden afgescheiden: het is exact wat je lichaam nodig heeft. Interval oefeningen verminderen stress, verbeteren het immuunsysteem, reguleren de stofwisseling en houden het lichaamsgewicht onder controle. Onderzoek heeft aangetoond dat je dit echt niet hoeft te overdrijven. Drie keer per week maximaal 20 minuten is ruimschoots voldoende en heeft grote(re) effecten.

Zorg voor voldoende slaap

Je doet je lichaam geen plezier met minder dan 7 á 8 uur slaap per nacht. Een tekort aan slaap en slapen op de verkeerde tijd, is waarschijnlijk de ergste gewoonte voor mensen met een verstoorde hormoonbalans. Omdat hormonen op schema werken. Zo wordt cortisol ’s nachts gereguleerd. Nachtbrakers raken praktisch niet los van het vlucht-vecht mechanisme, wat tot stressgerelateerde gezondheidsproblemen leidt. Endocrinologen beweren dat een uur slaap tussen 22.00 uur en 02.00 uur gelijk staat aan twee uur slaap voor of na deze tijd. Tips bij slaapproblemen.

Beperk de cafeïne inname

Dit is waarschijnlijk een onsympathieke tip voor koffieliefhebbers. Naar koffie wordt veel onderzoek gedaan met uiteenlopende resultaten. Het ene onderzoek beweert dat het goed voor het hart is, en volgens het andere onderzoek leidt het tot vroegtijdig overlijden. Dit alles maakt dat we de koffieonderzoeken meestal maar met een korrel zout nemen. Maar volgens endocrinologen heeft koffie wel degelijk een nadelig effect op hormonen: voor deze signaalstoffen is te veel cafeïne-inname net zo erg als te weinig slaap. Het verhoogt de hoeveelheid cortisol, verlaagt de hoeveelheid schildklierhormonen en zorgt zo voor chaos. Een vervanger gezonde koffievervanger is eventueel matcha groene thee of tulsi thee. Dit houdt de hormonen wél in balans en je profiteert ook nog van wat gewichtsverlies.

Vitamine D3

Ook het belang van vitamine D3 duikt steeds weer op in het nieuws. Een tekort aan deze vitamine (die eigenlijk een hormoon is) blijkt de boosdoener achter veel (chronische) ziekten te zijn. De rol van D3 is veel uitgesprokener dan altijd gedacht werd, voor de alvleesklier, het immuunsysteem, de hartfunctie, het brein en de foetale ontwikkeling. Mensen in de noordelijke landen zijn daarom vatbaarder voor depressie en gezondheidsproblemen. Maar niet alleen in de noordelijke landen: ook de mensen met een ‘schemerig’ bestaan, die nauwelijks buitenkomen en weinig licht pakken. Suppletie van dagelijks 2000 IE tot 5000 IE is geen overbodige luxe , wanneer de ‘R’ in de maand zit, of op sterk bewolkte dagen.

Anticonceptiepil

‘De pil’ is niets minder dan een hormoontherapie, die oestrogeen verhoogt naar gevaarlijke hoogten. De anticonceptiepil vergroot de kans op: borstkanker, bloedproppen, beroerte, hartaanval, migraine, schade aan de galblaas, gewichtstoename, stemmingswisselingen, misselijkheid en levertumoren.

---

Referenties

• Polyunsaturated fatty acids in the food chain in the United States. Am J Clin Nutr 2000; 71(1):179S-188S.
• Using hormones to heal traumatic brain injuries. www.lef.org/magazine/mag2012/jan2012_Using-Hormones-Heal-Traumatic-Brain-Injuries_01.htm.
• How too much Omega-6 and not enough Omega-3 is making us sick. www.chriskresser.com/how-too-much-omega-6-and-not-enough-omega-3-is-making-us-sick.
• Withania somnifera and Bauhinia purpurea in the regulation of circulating thyroid hormone concentrations in female mice. Journal Ethnopharmacology 1999; 67(2):233-9.
• Changes in thyroid hormone concentrations after administration of ashwaganda root extract to adult male mice. Journal of Pharmacology 1998; 50:1065-1068.
• Ashwagandha root in the treatment of non-classical adrenal hyperplasia. BMJ Case Reports 2012; 10(1136).
• Randomized placebo-controlled, single blind trial of holy basil leaves in patients with noninsulin-dependent diabetes mellitus. Int J Clin Pharmacol Ther 1996; 34(9):406-9.
• Hypoglycaemic effects of some plant extracts are possibly mediated through inhibition in corticosteroid concentration. Pharmazie 2004; 59 (11):876-8.
• A pharmacological appraisal of medicinal plants with antidiabetic potential. J Pharm Bioallied Sci 2012; 4(1):27-42.
• From vitamin D to hormone D: fundamentals of the vitamin D endocrine system essential for good health. Am J Clin Nutr August 2008; 88(2):491S-499S