Bepaalde darmbacteriën die zich op jonge leeftijd in de darmflora bevinden kunnen bijdragen tot de start en progressie van Multiple Sclerose (MS), volgens onderzoekers van Rutgers University. Omdat de darmbacteriën en de samenstelling van het darmmicrobioom veel invloed op het immuunsysteem hebben zijn ze een speler zijn bij de ontwikkeling van MS.

Darmbacteriën en Multiple Sclerose

De studie is gepubliceerd in de oktober editie van the Proceedings of the National Academy of Sciences.

Een onderzoeksteam van de Rutgers University testte muizen met aanleg voor MS. Omdat muizen normaal gesproken geen MS ontwikkelen, gebruikten de onderzoekers MS-geassocieerde risicogenen van patiënten bij de muizen.

Toen de genetisch gemodificeerde muizen in een steriele, bacterievrije omgeving werden gezet, ontwikkelden ze geen MS. Eenmaal in een normale omgeving met bacteriën, ontwikkelden de muizen MS-achtige ziekten en ontsteking in de darmen. Dit suggereert volgens de studieauteurs dat darmbacteriën een risicofactor zijn die de ontwikkeling van MS triggert.

Leeftijd, darmflora en MS-risicogenen

Het onderzoek liet een link zien tussen darmbacteriën en MS-achtige ziekte, die prominenter was op een jongere leeftijd. De jongere muizen waren eerder geneigd MS te ontwikkelen dan de oudere muizen. Het lijkt er daarom op dat zowel leeftijd, als darmbacteriën en MS-risicogenen samen werken om de ziekte te triggeren. Deze studie is de eerste die de mechanismen identificeert waardoor darmbacteriën veranderingen in het immuunsysteem uitlokken die ten grondslag liggen aan de progressie van MS.

De studieauteur:

“De bevindingen kunnen therapeutische implicaties hebben voor het afremmen van de progressie van de ziekte, door de darmbacteriën te manipuleren.”

Samenstelling van de darmbacteriën

Disbiose

Eerdere onderzoeken meldden ook de rol van darmbacteriën bij patiënten met MS. Zo is er een disbiose van het darm microbioom gevonden waarbij Clostridia XIVa en IV clusters, en Bacteroidetes redelijk afwezig waren. 1  De start van MS kan getriggerd worden door een disbiose in de darmflora. 2  Ook zijn er abnormaliteiten in het metabolisme van de darmbacteriën bij MS gevonden. 3

Darmbacteriën: belangrijke spelers

In 2014 publiceerde Current Neurology and Neuroscience Reports de rol van darmbacteriën bij metabole en auto immuunziekten –zoals ook bij MS 4– steeds duidelijker wordt. Omdat de micro-organismen veel invloed op het immuunsysteem hebben kunnen ze een speler zijn bij de ontwikkeling van MS. 5

Een latere studie uit 2017 (Gut Microbes) laat meer weten over de spelers bij deze ziekte. In de studie wordt eveneens melding gemaakt van de microbiële disbiose, waarbij sprake is van een tekort aan/overvloed van bepaalde bacteriën.

De grootste groep bacteriën in de menselijke darmen zijn Firmicutes en Bacteroidetes, de rest hoort tot de Actinobacteria en Proteobacteria en nog een paar andere soorten. Ook in de publicatie in Gut Microbes wordt vermeldt dat men bij MS een verbluffend tekort aan de Clostridia XIV en IV clusters heeft. Een disbiose is zelfs een kenmerk van MS. Prevotella en Parabacteroides ontbreken, terwijl Parabacteroides juist een nuttige soort is die beschermd tegen MS en/of de aanvallen van MS. Wat betreft Firmicutes ontbreken sommige soorten eveneens. Wel is er een overvloed van Dorea en Blautia. Dorea is gunstig voor gezonde darmflora, maar wel gekoppeld aan ontstekingsziekten zoals Crohn’s. Een afwezigheid van Clostridium is eveneens geobserveerd. Wat betreft de Actinobacteriastrengen waren Adlercreutzia en Collinsella een stuk minder aanwezig. Akkermansia zou rijkelijk aanwezig zijn bij MS-patiënten. 5

Darmflora: Invloed op het immuunsysteem

Darmbacteriën hebben een symbiotische relatie met de gastheer (de mens), en dit geeft ze ruimte en voeding. In ruil zorgen darmbacteriën voor een goede gezondheid van de gastheer door diverse lichamelijke functies uit te oefenen (vertering van voeding, ontwikkeling van het immuunsysteem, behoud van de darmwand, onderdrukking van pathogenen). Sommige bacteriën voeden zich direct met de nutriënten die geconsumeerd worden, terwijl andere de bacteriële bijproducten eten. Het is niet verrassend dat onze voeding een van de grootste factoren bij de samenstelling van micro-organismen in de darmflora. Darmbacteriën zorgen voor de vertering en stofwisseling van vezels, zetmeel, fyto oestrogenen, galzuren en tryptofaan.

Het metabolisme van voeding door microbiota heeft een sterke invloed op het immuunsysteem.