Het risico op een hartaanval, beroerte en diabetes hangt niet af van de hoeveelheid vet in je lichaam, maar van hoe de vetopslag verdeeld is. In een nieuw onderzoek werden de verschillen bekeken in vetdistributie bij mannen en vrouwen met overgewicht en het cardiometabool risico dat hier mee samenhangt.
Vetverdeling is cardiometabool risico
En niet de hoeveelheid vet
Te dik zijn geeft niet per definitie een verhoogde kans op een hartaanval, beroerte of diabetes. Verhoging van cardiometabool risico is eerder gekoppeld aan de plekken waar het vet is opgeslagen. Mensen kunnen hetzelfde gewicht/BMI hebben en toch verschillende risicoprofielen, gebaseerd op genen, leefstijl en voeding. Hoe het vet verdeeld is verschilt tussen mannen en vrouwen. Een vrouwenlichaam bevat meer vet en een mannenlichaam daarentegen meer spieren.
Vetdistributie, dus hoe het vet over het lichaam verdeeld is, is een belangrijke bepaler van cardiometabool risico. Dit is niet onbekend, we hebben allemaal wel gehoord van het appel- of peerfiguur, en dat mensen met een appelfiguur een hoger risico lopen. Bij het appelfiguur is het vet meer verdeeld rond de maag en buik, terwijl het vet bij het peerfiguur lager ligt; rond de heupen en dijen.
Naast het appel- en peerfiguur zijn er nog 3 belangrijke lichaamsvormen, alle geven informatie over je voeding en leefstijl.
Ook het type vet doet ertoe
Het type vet dat is opgeslagen speelt ook een rol. Zo is de opslag van ectopisch vet uitermate gevaarlijk. Het ligt in de organen zoals de buik, spieren, lever.
Studieauteur Miriam A. Bredella, radioloog en professor radiologie (Massachussetts General Hospital/Harvard Medical School):
“We stelden dat er gender-afhankelijke verschillen in lichaamscompositie zijn en ectopisch vetopslag. Dit ectopisch vetopslag kan in verband staan met genderspecifieke risicoprofielen voor diabetes, beroerte en hartaandoeningen.” bron
Voor het onderzoek werden 200 mannen en vrouwen geworven (109 vrouwen, 91 mannen, leeftijd: 37 jaar). Ze hadden overgewicht of obesitas en hadden dezelfde leeftijd en BMI.
Na een korte vastenperiode van één nacht, ondergingen de deelnemers een duale-energie x-ray absorptiometrie (DEXA) en CT scan om de lichaamscompositie vast te stellen. MRS (magnetisch resonantie-spectroscopie) werd gebruikt voor de kwantificatie en analyse van het vet.
Subcutaan vet en visceraal vet
De resultaten toonden dat de vrouwen een hoger vetpercentage hadden wat betreft subcutaan vet (net onder de huid, het vet dat zichtbaar is), maar minder vetvrije massa vergeleken met de mannen. De mannen hadden echter meer visceraal en ectopisch vet in de buik rond de organen (bekend als de bierbuik) en meer ectopisch vet in de spieren en lever.
Bredella:
“Obese mannen hebben in vergelijking met de vrouwen relatief meer visceraal vet, vet binnen de spiercellen en in de lever; dit zijn alle risicofactoren voor cardiometabole ziekten.”
Vergeleken met de vrouwen liepen de mannen een hoger cardiometabool risico. Het ectopische vet was niet heel duidelijk verbonden met dit risico. Het ectopische vet bij vrouwen stond echter wel sterk in verband met de cardiometabole risico’s.
Volgens Bredella is de schadelijke vetopslag diep in de buik, spieren en lever nadeliger voor vrouwen dan voor mannen als het om de cardiometabole gezondheid gaat.
Spiermassa, belangrijke sleutel
In een gerelateerde studie gepresenteerd door Bredella (RSNA 2017) keken de onderzoekers naar de relatie tussen sarcopene obesitas (het verlies van spiermassa en spierkracht die samengaat met een hoge vetmassa, dus in aanwezigheid van obesitas/overgewicht) en cardiometabool risico’s. Veel factoren kunnen tot sarcopene obesitas bij jongvolwassenen leiden, factoren zijn vooral obesitas en gebrek aan beweging.
Groeihormoon
Dit brengt ook hormonale abnormaliteiten met zich mee, legde Bredella tijdens de presentatie uit, namelijk een lage uitscheiding van het groeihormoon. Het groeihormoon helpt bij de opbouw van spiermassa. Voeding speelt ook een belangrijke rol, zo kan een lage inname van proteïnen tot verlies van spiermassa leiden. Volgens Bredella is sarcopene obesitas een onderschat mechanisme dat tot cardiometabole risico’s leidt.
Dit benadrukt het belang om spiermassa op te bouwen.
Foto: Jennifer Burk
Behoud v. spiermassa is sleutel tegen veroudering: dit aminozuur mag niet ontbreken.
