De oliën van planten die gebruikt worden voor aromatherapie zijn hoogst geconcentreerd. Deze oliën heten ook wel etherische of essentiële oliën. Onderzoekers denken dat twee stoffen uit sinaasappelolie en lavendelolie een kans van slagen maken om kanker te voorkomen en eventueel te behandelen. Bieden etherische oliën meer dan geurbeleving?
Er zijn studies die de kracht van etherische oliën m.b.t. kanker laten zien: sommige oliën blijken potentiële doders van kankercellen te zijn.
Etherisch of essentieel
We noemen etherische oliën ook vaak essentiële oliën. Hoewel steeds duidelijker wordt dat ze een essentiële rol spelen in de gezondheid, vindt niet iedereen de benaming ‘essentiële’ oliën helemaal juist. De oliën zijn feitelijk de olieachtige vitale bestanddelen van planten. Deze worden geëxtracteerd via stoomdestillatie. Via dit proces worden de olie-achtige plantbestanddelen van vocht gescheiden. Na stoomdestillatie zie je de olie-achtige bestanddelen bovenop het hydrolaat (vocht) liggen -een eigenschap van olie- , hierna worden hydrolaat en bestanddelen van elkaar gescheiden. Zo bekeken is essentiële olie op zich geen verkeerde benaming: komt bij, dat de bestanddelen de essentie van de geneeskracht van de plant zijn. Zoals het nu lijkt, kunnen ze mogelijk de essentie van anti-kankerbehandelingen zijn.
Essentiële oliën en opname
Niet voor geurbeleving alleen
Omdat etherische oliën gebruikt worden voor iets dat de naam aromatherapie draagt, denkt men nog wel eens dat aromatherapie een zweverig en lieflijk gebeuren is waarbij het hoofddoel geurbeleving is. De scepsis is over het algemeen groot, maar wie weet, schudden de aromatische oliën dit lieflijke imago t.z.t van zich af. Onterecht zou het niet zijn: er zijn best wat wetenschappelijke onderzoeken die laten zien dat etherische oliën een serieuze kandidaat kunnen zijn ter preventie/en voor behandeling van uiteenlopende ziekten, (huid)aandoeningen. De oliën kennen veel gebruiken: ze kunnen via de lucht ingeademd worden, via de huid geabsorbeerd worden en zelfs met de noodzakelijke bedachtzaamheid en kennis oraal ingenomen worden.
Verdunning
Vanwege de sterke concentratie van vitale bestanddelen, wordt verdunning aangeraden. De beste opname geschiedt door een druppel of paar druppels te vermengen met een neutrale olie. Als ze gemengd worden met water, vormen hun moleculen een klomp: ze sluiten zich als het ware af en je hebt er zo weinig aan. Doordat ze gemengd worden met een neutrale olie, worden de bestanddelen beter biobeschikbaar. Verdunning is noodzakelijk, zeker als het om de huid gaat. De oliën moeten met respect gebruikt worden, kunnen net als medicijnen bijwerkingen hebben en zijn niet altijd zo onschuldig als de naam ‘aromatherapie’ misschien doet vermoeden.
Serious stuff
Etherische oliën hebben –als bovengenoemde in acht genomen wordt- veel te bieden voor de huid. Zo zorgen lavendel- en geraniumolie bijvoorbeeld voor een stevigere, elastischere huid. Ze zijn goed in de huidverzorging in te passen, mits ze verdund en met bedachtzaamheid en kennis van zaken gebruikt worden. Want etherische oliën zijn ‘serious stuff’. Wat betreft de opname via de huid: er wordt weleens geadviseerd om de oliën onder de voetzolen te wrijven, omdat de poriën onder de voetzolen (en handpalmen) het grootst zijn. Maar de huid is daar ook het dikst. Een betere opname vindt dus plaats op plaatsen waar de huid het dunst is (zoals onder andere de huid van de buik).
Etherische olïën en kanker, onderzoek uit 2015 en 2010:
Citrusgeur blijkt lever kankercellen af te remmen. Dit gebeurt via de olfactorische receptoren -chemische receptoren die met name boven in de neus zitten, en die geuren omzetten in elektrische signalen. Het ging in deze studie om de terpenen citronella en citronol. (Naar het onderzoek / info in Nederlands
Etherische oliën (10 stuks) doden kankercellen. Sommige oliën doden meer dan 90% van de cellen bij bepaalde kankervormen. Het gaat om de volgende 10 essentiële oliën: mint, gember, citroen, jasmijn, lavendel, kamille, tijm, roos en kaneel. (Naar het onderzoek / info in Nederlands )
Componenten uit sinaasappel- en lavendelolie
Nu denken onderzoekers dat twee componenten uit sinaasappel- en lavendelolie kanker kunnen behandelen en voorkomen. Het zijn de monoterpenen die het hem doen. Veel etherische oliën bevatten monoterpenen; bestanddelen die 10 koolstofmoleculen bevatten, vaak gerangschikt in ringvorm. Deze monoterpenen worden gevormd in de mevalonzuur routes in planten. Dit is dezelfde route die cholesterol aanmaakt bij mensen en dieren. Al eerder vermoedden onderzoekers dat sommige aspecten van de cholesterolstofwisseling betrokken waren bij de groei van kankercellen. Ze ontdekten toen dat monoterpenen een gunstige invloed hadden op de cholesterolsynthese bij dieren; ze verlagen de cholesterolspiegel en verminderen de vorming van tumors. De monoterpenen zitten overigens ook in citroenschil.
Limoneen en Perillyl alcohol
Perillyl alcohol is een monoterpeen uit de etherische oliën lavendel, pepermunt, kersen, selderijzaden en andere planten. Deze monoterpeen is samen met de monoterpeen limoneen veel onderzocht, naar hun antikanker-activiteit.
Limoneen zit in sinaasappelschil (90% van de schil bestaat hieruit) en perillyl alcohol zit dus onder andere in lavendel (Lavandula angustifolia). Doordat beide monoterpenen de cholesterolroute beïnvloeden, kunnen ze de cholesterolsynthese beperken en elimineren ze hierdoor een grote speler in het ontstaan van kanker.
Monoterpenen ondersteunen ook de leverenzymen die betrokken zijn bij de detoxificatie van carcinogenen. Dit effect vermindert de mogelijkheid dat carcinogenen cellulaire schade toebrengen.
Monoterpenen stimuleren apoptose
Als enorme bonus stimuleren monoterpenen ook nog eens apoptose; geprogrammeerde celdood van cellen. Dit veiligheidsmechanisme wordt meestal geactiveerd als een cel geneigd is een kankercel te worden. De cel gebruikt dit proces om een proteíne te helpen waardoor de proteïne zijn juiste locatie binnen de cel vindt. Als deze zich niet op de juiste locatie bevindt, wordt het overactief en kan deze uitgroeien tot een kankercel.
Het meeste plantenmateriaal bevat een reeks monoterpen. Rijke bronnen zijn: kruiden, specerijen, etherische oliën, eieren, olijf- en palmolie, rijstolie en zuivelproducten.
Dierstudies tonen dat twee monoterpenen de formatie van borst-, darm-, lever-, huid- en pancreastumors remmen. Om een voorbeeld te noemen: voeding die voor 5% uit sinaasappelschil olie bestaat vermindert de kans op borstkankertumoren aanzienlijk bij ratten. Hetzelfde geldt voor dieren waarbij de voeding voor 5% uit limoneen bestaat. Ook worden bestaande tumors kleiner.
Waarom gebruiken onderzoekers ratten of muizen?
De genetische, biologische en gedragskarakteristieken van ratten en muizen komen sterk overeen met die van mensen. Veel symptomen van menselijke aandoeningen kunnen gerepliceerd worden bij de knaagdieren. Jenny Haliski van National Institutes of Health zegt: “Ratten en muizen zijn zoogdieren die veel processen delen met mensen en geschikt zijn om antwoorden op veel onderzoekskwesties te vinden.”
Sinds de laatste 2 decennia zijn deze overeenkomsten sterker geworden. Wetenschappers kunnen nu genetisch gemodificeerde muizen en ratten fokken die ze ‘transgene muizen’ noemen. Deze transgene muizen dragen genen die hetzelfde zijn als de genen die menselijke ziekten veroorzaken. Geselecteerde genen kunnen afgezet worden of inactief gemaakt worden, en dit creëert ‘knockout muizen.’ De knockout muizen kunnen gebruikt worden om de effecten van kankerveroorzakende chemicaliën (carcinogenen) te evalueren. Een paar voorbeelden van menselijke aandoeningen en ziekten waarbij muizen en ratten als model gebruikt worden zijn: hoge bloeddruk, diabetes, obesitas, toevallen, staar, ademhalingsproblemen, doofheid, Parkinson, Alzheimer, cystic fibrose, kanker, HIV en AIDS, hartkwalen, spieratrofie en aandoeningen van de ruggengraat. Haliski: “Het gebruik van dieren in onderzoek is cruciaal voor het wetenschappelijk begrip van biomedische systemen die tot nuttige medicijnen, behandelingen en genezing leidt.”
Hoe zitten die studies in elkaar?
Nieuwe medicijnen ondergaan drie fasen van klinische testen, waarvan de eerste minder ingrijpend is dan de daarop volgende. Fase I bepaalt de giftige menselijke dosis, fase II bepaalt de therapeutische dosis en hoe de stofwisseling hiervan plaatsvindt en fase III bepaalt de effectiviteit van een toediening. Uitgebreide dierlijke studies hebben al plaatsgevonden voordat fase I begint.
Fase I heeft tot dusver aangetoond dat limoneen door kankerpatiënten goed getolereerd wordt en weinig toxisch is. Fase II-testen –die testen hoe goed limoneen daadwerkelijk werkt om kanker te reduceren- zijn in uitvoering, onder andere bij de National Cancer Institute (NCI) in Bethesda.
In ander onderzoek bleek perillyl alchol 5x actiever te zijn als limoneen m.b.t. het terugbrengen van tumors. Een dieet met 2.5% perillyl alcohol veroorzaakte een vermindering van 75% van tumoren bij ratten (chemisch opgewekte tumoren). Perrilyl alcohol wordt nu getest in -door NCI-gesponsorde- klinisch fase I testen als een behandeling voor vergevorderde borst-, eierstok-, en prostaatkank bij de University of Wisconsin. Onderzoekers denken dat perillyl alcohol ook effectief is bij alvleesklierkanker terwijl alvleesklierkanker extreem moeilijk te behandelen is.
De hoeveelheid monoterpenen die nodig is om kanker te voorkomen bij mensen is nog niet vastgesteld. De hoge doses die nodig zijn voor chemotherapie zouden nierschade en gastrointestinale problemen kunnen opleveren. Zowel sinaasappel- als lavendelolie zijn veilig om in te nemen. Sterker nog: sinaasappelolie is een veelgebruikte additief voor smaak.
Omdat er maar een paar behandelingen zijn ontwikkeld die effectief zijn, zoekt NCI constant naar potentiële antikanker-kandidaten. Veel van deze kandidaten –zoals limoneen en perillyl alcohol- zijn natuurlijke bestanddelen uit planten. Deze twee blijven in onderzoek, de gebruikte doses in klinische proeven zijn bedoeld om kanker te behandelen.
Bronnen:
- Ruhr Universität: Citrus scent inhibits liver cancer
- Molecules: activities of ten essential oils
- Cancer Prevention Research: Human Breast Tissue Disposition and Bioactivity of Limonene in Women with Early-Stage Breast Cancer
- Cancer Prevention Research: Plasma metabolomic profiles of breast cancer patients after short-term limonene intervention
- Oncology Reviews: d-Limonene: a bioactive food component from citrus and evidence for a potential role in breast cancer prevention and treatment
Aanvullende geraadpleegde literatuur
J Nutr 1994;124:607-14, Environ Health Perspect 1997;105:S977-9, Cancer Res 1995; 55:979-83, American Institute for Cancer Research, J Nutr 1995;125:1666S-72, Cellular Biochem 1996;26S:137-48, Cancer Chemother & Pharmacol 1998;42:111-17, J Natl Canc Inst 1996;88:1100-1.
. Cancer Letters 1995; 96:15-21
Vond je dit artikel informatief?
Geef de informatie door! (via onderstaande buttons)
