De pesticiden die op groente en fruit in Nederland zitten, zijn niet afgenomen, maar toegenomen. We eten dagelijks een pesticide-cocktail: soms worden er op 1 fooditem 42 verschillende pesticiden gevonden. Het staat er niet fraai voor met onze uien, aardbeien, aardappelen en sla.
Gebruik van pesticiden op fruit en groente in Nederland toegenomen
Het gemiddelde gebruik van pesticides op groente en fruit in Europa is helaas niet verminderd, ondanks debatten en de mogelijkheid om pesticides in lage doses te gebruiken, dit meldde Pesticide Action Netwerk (PAN Europe) eind december (2015).
Het is goed mogelijk dat het toegenomen gebruik door de toegenomen resistentie van organismen en planten tegen pesticiden komt. Tegelijkertijd blijft de introductie van niet-chemische methoden en middelen op een laag niveau.
Pan Europe meldt dat
- Portugal, Italië en België zijn de landen die het gebruik verminderd hebben.
- Het gebruik in Nederland, Duitsland en Spanje is juist toegenomen; in Spanje is het zelfs verdubbeld.
Verschillende pesticiden op 1 fooditem
Onderstaande tabel laat onder andere zien dat de bij de Nederlandse uien gemiddeld 42 verschillende actieve pesticide-stoffen gebruikt worden. Deze uien zijn gemiddeld 21x in een jaar besproeid. Dit betekent dat ze erg vaak een cocktail van pesticiden krijgen.
Wat betreft de Nederlandse aardappels: Hier worden 36 verschillende soorten pesticiden gebruikt, en ze krijgen 19 sproeibeurten.
De Nederlandse sla krijgt gemiddeld 9 sproeibeurten en er worden 30 verschillende soorten pesticiden gebruikt.
Hetzelfde geldt trouwens ook voor de Italiaanse appels en druiven. Op de Italiaanse druiven worden gemiddeld 56 verschillende pesticides gebruikt. Pesticide-cocktails behoren ook hier tot de standaard procedure.
| EU Member land/oogst | Gem. Nr. van gebruikte pesticides | Gem. spray frequentie | Hoofdtype pesticide |
| NL uien | 42 | 21 | Herbicide/fungicide |
| IT appels | 41 | 26 | Fungicide |
| IT druiven | 38a | 14 | Fungicide |
| UK appels | 37 | 17 | Fungicide |
| NL aardappelen | 36 | 19 | Fungicide |
| NL sla | 30 | 9 | Fungicide/insecticide |
| BE aardappelen | 29b | 13 | Fungicide |
Bron: EFSA, 2015
Groente en fruit: onze dagelijks cocktail van pesticiden
Volgens Pan Europe worden pesticiden massief gebruikt op fruit en groenten en hebben de gebruikte cocktails zo hun weerslag op onze voeding. Op dit moment bevat 27% van al onze fruit en groenten een meervoudige residue (cocktail).
Een portie aardbeien of een tros druiven kan makkelijk 1-15 pesticidesoorten bevatten. Ook is de maximale hoeveelheid pesticiden op 1 fooditem bijna niet te geloven. Europese consumenten staan helaas bloot aan een dagelijkse dosis pesticide cocktails.
Als deze informatie van PAN waar is, dan zou dit wellicht betekenen dat de uitzending over pesticiden op groente en fruit van TrosRadar uit 2013 eigenlijk nog actueel is.
Dat er -behalve het toepassen van pesticiden- enorm met de voeding gerommeld wordt, ontdekte een Britse onderzoeksjournaliste toen zij undercover in de voedingsindustrie ging. Ze merkte dat er zelfs met fruitsalade gesjoemeld wordt. Wat gebeurt er eigenlijk met het vlees, brood, groente en andere voeding voordat het in de supermarkt belandt ? Kopen we chemisch bewerkte substanties? Je leest het in: De donkerste geheimen van de voedingsindustrie: onderzoeksjournaliste doet boekje open
In 2013 steeg het percentage van multiple residuen in Europees fruit en groente tot de extreme hoogte van 27.3%. Helaas stopte EFSA met het publiceren van data toen het hoogste gerapporteerde cijfer m.b.t. 1 item gerapporteerd werd.
Geen plaats meer voor het natuurlijke leven
Deze manier van verbouwen laat weinig plaats over voor het natuurlijke leven. Het massieve gebruik van pesticiden en kunstmest maakt het leven voor dieren en kruiden onmogelijk. Normale voeding is voor de insecten en andere dieren ook haast niet meer beschikbaar, of vergiftigd. Vogels, zoogdieren, bijen en meer natuurlijk leven is dan ook minder geworden in landbouwgebieden. Zo is het aantal veldleeuweriken in Nederland enorm gedaald, in 1990 waren deze vogels nog ruimschoots aanwezig.
EFSA: ‘slechts op 97% van de voeding, veilig dus’
In 2015 meldde een nieuw rapport van de EFSA (European Food Safety Authority) dat de residuen op meer dan 97% van de voeding zit, maar dat volgens hen de helft hiervan binnen veilige grenzen valt. Aardbeien bevatten volgens het rapport het meest, gevolgd door sla. EFSA was blij het met rapport: “Dit betekent dat de voeding in Europa de veiligste van de wereld is.’
PAN (Pesticide Action Netwerk) was minder blij met dit rapport, woordvoerder Martine Dermine zei: “Het onderzoek is te simplistisch uitgevoerd. Hoewel 97% van de voeding niet de maximale MRL’s (maximum residue levels) overschrijdt, is het aantal pesticiden op voeding de laatste jaren toegenomen. Dit is zorgwekkend, omdat er weinig bekend is over de gecombineerde effecten van pesticiden (cocktails) op de menselijke gezondheid.”
Ook de organisatie Chemicals at the European Environmental Bureau (EBB) was niet te spreken over het rapport. Woordvoerder Tatiana Santos vindt dat EFSA de MRL’s omlaag moet brengen, omdat de maximale hoeveelheden ‘hoogst theoretisch’ zijn: “Het enige statistische wat de EFSA zou moeten gebruiken in hun statements over de voedselveiligheid is het ‘zero residu’ model.
Belangenverstrengeling of…geloofwaardigheid
Dat de geclaimde voedselveiligheid door de EFSA – ondanks de 97% aanwezigheid van residuen- allerminst geloofwaardig lijkt, laat een rapport van Corporate Europe Observaty uit 2013 zien. In dit rapport staat forse kritiek op de EFSA; er wordt in gemeld dat meer dan de helft van EFSA deskundigen indirect connecties heeft met grote bedrijven die actief zijn in de voedselketen.
Maar liefst 60% van de panelleden voert volgens het CEO rapport zijn taak niet onafhankelijk uit. Van belangenconflicten was al langer sprake, en EFSA was al meerdere keren gewaarschuwd. Volgens het rapport was er echter niks veranderd. (Meer info) Als gevolg van deze belangenverstrengeling rekken en vertragen ze de pogingen van organisaties om strenger beleid te voeren tegen pesticidegebruik.
Wat ook afbreuk doet aan de geloofwaardigheid van EFSA is de bewering dat ‘glyfosaat niet carcinogeen’ is. Monsanto, fabrikant van herbiciden met glyfosaat, krijgt dan ook elke keer op nieuw groen licht in Europa.
Het is te hopen dat het allemaal nog meevalt. Dat alleen onze aardappelen, uien, aardbeien en sla (nog) te veel residuen bevat. Wie weet, want volgens een rapport van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit, waarin producten t/m 2015 opgenomen zijn:
- Bevatten de bemonsterde aardappelen, bloemkool, Europese broccoli, spinazie, rode biet, rode kool, witte kool, prei, uien, ijsbergsla en kiwi bevatten weinig residuen.
- Geldt het overschrijdingspercentage alleen voor de sinaasappels.
- Worden de meeste overtredingen gemaakt bij tropische vruchten en vruchtgroenten.
- Wordt een cocktail van pesticideresiduen (zij noemen het ‘gewasbeschermingsproducten’) vooral aangetroffen op aardbeien en citrusvruchten en op Europese spinazie
Deze resultaten zijn anders dan die van PAN Europe, met name w.b. de uien en aardappelen. (We hopen dat de NVWA hun zwakke toezicht op voedselveiligheid -waarvan in 2013/2014 nog sprake was- inmiddels aangescherpt heeft. Het is hard nodig.
Bronnen: Pan Europe, Corporate Europe, Consumer Reports, EFSA Europe
Vind je dit artikel informatief?
Geef de info door (via onderstaande button’s)!
