Onderzoekers hebben een heel nieuw mechanisme gevonden waarmee het lichaam ons gewicht beïnvloedt. Dit mechanisme heeft met onze botten te maken. We weten dat een zittende leefstijl tot overgewicht leidt, maar dat de reden in onze botten ligt was tot nu toe nog onbekend.

Gewichtsverlies: botten zijn de sleutel

Dat veel zitten slecht voor ons is, begrijpen we allemaal. In de afgelopen jaren is de link tussen de tijd die we zitten en obesitas herhaaldelijk aangetoond. Lang achter elkaar zitten staat zelfs in verband met vroegtijdig overlijden. 1 En hoeveel je ook zou sporten buiten je lange zittijden om, het risico blijft bestaan als je de gewoonte hebt om de rest van je tijd langdurig zittend door te brengen.

Een groep onderzoekers 2 (University of Gothenburg) vonden een nieuw mechanisme, die de link tussen zitten en overgewicht kan verklaren.

Verzadigingshormoon leptine

Leptine is een hormoon dat betrokken is bij de regulatie van lichaamsvet. Het hormoon – ook wel het “verzadigingshormoon” genoemd- werd 23 jaar geleden ontdekt en was het enige lichaamsvet-regulerende systeem dat bekend was. Tenminste, tot nu toe.

Wanneer het lichaamsgewicht toeneemt gaat er een signaal naar het brein dat aangeeft dat de voedingsinname omlaag kan, zodat het lichaamsgewicht constant blijft. Het team gaf ratten en muizen gevulde capsules, en de diertjes wonnen 15% aan lichaamsgewicht. Dieren die lege capsules kregen kwamen slechts 3% aan. Verrassend genoeg verminderden de dikkere dieren hun voedselinname om te compenseren, en verloren ze de 15% aan extra lichaamsgewicht weer. Lichaamsvet nam af, glucosespiegels verbeterden.

Om te kijken of leptine wel of juist niet achter dit mechanisme zat, werd de proef herhaald bij muizen die geen leptine produceerden. Bij deze muizen waren de resultaten hetzelfde, wat impliceert dat leptine niet verantwoordelijk is. Dit is een hele nieuwe bevinding.

Interne weegschaal meet verkeerd door zittende leefstijl

Osteocyten –een celtype in het botweefsel- zijn belangrijk voor de communicatie tussen cellen. Ze detecteren of een bepaald gedeelte van het bot onder mechanische stress staat, signaleren voor nieuwe botformatie en remodulatie.

Het team voerde hetzelfde experiment nog een keer uit, maar dit keer bij muizen met minder osteocyten. Hieruit bleek dat er een osteocyt-afhankelijk mechanisme speelt. Een hoger lichaamsgewicht activeert een sensor die afhankelijk is van de osteocyten die zich in de gewichtsdragende botten bevindt. Dit stimuleert een signaal dat naar het centrale zenuwstelsel gaat, wat het lichaamsgewicht vermindert.

De onderzoekers noemen deze interne weegschalen “gravitostat”; een heel nieuw systeem dat de vetmassa reguleert. Het zou kunnen leiden tot een nieuwe manier om obesitas te behandelen, wellicht in combinatie met leptine.

Er bleven nog wel wat vragen over. Zoals hoe osteocyten nu precies hun invloed op het eetgedrag uitoefenen. Om deze vraag te beantwoorden werd er onder meer naar het zogeheten “hongerhormoon” ghreline gekeken, maar dit hormoon speelde evenmin een rol.

Het team denkt dat de interne weegschaal onterecht een laag gewicht aangeeft wanneer men zit. Hierdoor eet je meer en kom je aan.